Với đề tài Nghiên cứu chiết xuất các hợp chất có hoạt tính sinh học từ cây xáo tam phân, ứng dụng bổ sung sản xuất nước yến đóng chai, 2 học sinh của Trường THPT Hoàng Văn Thụ (TP. Nha Trang) đã đoạt giải nhất cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2021-2022 do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
Thái Việt Dũng - học sinh lớp 12 C11, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết, thông tin cây xáo tam phân chữa được bệnh ung thư đã thôi thúc em tìm kiếm một giải pháp để ứng dụng xáo tam phân làm thực phẩm. Được cô Nguyễn Thị Thủy - giáo viên hướng dẫn gợi ý, em và bạn Huỳnh Ngọc Anh Thư (lớp 12 C8) đã phối trộn xáo tam phân với yến sào - sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, có tác dụng hồi sức tốt với bệnh nhân ung thư để tạo ra sản phẩm nước uống. Tuy nhiên, các em chỉ làm một mảng nhỏ dựa vào bài học về chưng cất trong chương trình hóa học; còn việc phân tích, định danh các chất trong xáo tam phân phải nhờ đến cố vấn khoa học - Tiến sĩ Thái Văn Đức, dạy bộ môn Công nghệ thực phẩm, Trường Đại học Nha Trang hỗ trợ.
 Cô và trò nghiên cứu cách chiết rút hoạt chất của xáo tam phân bằng phương pháp đã học. |
Nói về quá trình thực hiện đề tài, cô Thủy cho hay, cố vấn khoa học hướng dẫn các em cách tìm đọc tài liệu lý thuyết, hỗ trợ lắp đặt hệ thống chiết rót tại phòng thí nghiệm, đánh giá quá trình chiết xuất, pha trộn sản phẩm của học sinh. Cô và trò mất hơn 3 tháng để hoàn tất đề tài qua các bước: Nghiên cứu tổng quan về tình hình ung thư gan, xáo tam phân, yến sào; nghiên cứu chiết rút các hoạt chất có hoạt tính sinh học từ cây xáo tam phân và sản xuất nước yến đóng chai; xây dựng kế hoạch, bố trí thí nghiệm; tiến hành chiết xáo tam phân, nghiên cứu phối chế đồ uống từ xáo tam phân; đánh giá chất lượng sản phẩm…
Qua đề tài, nhóm bạn trẻ đề xuất các thông số kỹ thuật của công đoạn chiết các hợp chất có hoạt tính sinh học từ xáo tam phân và quy trình sản xuất nước yến đóng chai như sau: Nguyên liệu chính gồm yến sào 10g; dịch chiết xáo tam phân 2%. Công đoạn nấu, phối chế ở nhiệt độ 70-800C, thời gian 20 phút, khuấy liên tục dung dịch gồm 1.000ml nước, đường 14%, mủ trôm 9%, bổ sung nguyên liệu chính vào cuối quá trình nấu; tiệt trùng ở chế độ 1150C trong 45 phút bằng nồi tiệt trùng; tiếp đó làm nguội, dán nhãn, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Kết quả kiểm tra vi sinh sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn QCVN 6-2:2010/BYT của Bộ Y tế.
Theo cô Thủy, mục tiêu của đề tài là giúp học sinh chiết được một số hợp chất có hoạt tính sinh học từ cây xáo tam phân, ứng dụng bổ sung vào sản phẩm nước yến đóng chai dùng cho mọi lứa tuổi, có khả năng chống ôxy hóa và ngăn ngừa ung thư, đặc biệt là ung thư gan. Đề tài giúp các em làm quen với các thí nghiệm khoa học, hình thành thói quen làm việc nghiêm túc, tỉ mỉ, sáng tạo từ nghiên cứu phát hiện, xây dựng đề tài đến triển khai thực hiện. Từ đó nghiên cứu ra những sản phẩm hữu ích phục vụ cộng đồng...
V.L`
